Kako su rat i politika krojili nazive bh. gradova: Od Srbinja do Uskoplja

Zanimljive promjene naziva doživjela Foča koja je 1994. godine dobila naziv Srbinje. Dok se tokom rata govorilo kako je ovo ime izabrano da bi se pokazalo da je Foča etnički očišćena i da u njoj žive samo Srbi, bivši predsjednik Izvršnog odbora Opštine Foče Radojica Mlađenović kazao je na suđenju Ratku Mladiću kako je takav naziv predložen jer se rimovao s okolnim opštinama kao što su Trebinje, Ljubinje itd. Odlukom Ustavnog suda BiH 2004. godine ovom mjestu je vraćeno ime u Foča.

Tokom rata je promijenjeno ime i Odžaku u Vukosavlje, a nakon Dejtonskog mirovnog sporazuma, Vukosavlje je ostalo ime za dijelove Odžaka koji pripadaju teritoriji Republike Srpske.

Dijelovi koji su pripali Republici Srpskoj nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma izgubili su prefiks “bosanski” pa su tako Bosanski Brod, Bosanski Šamac, Bosanska Gradiška, Bosanski Novi, Bosanska Krupa i Bosanska Dubica postali Brod, Šamac, Gradiška, Novi Grad, Krupa na Uni i Kozarska Dubica. Prije nego je reagovao Ustavni sud BiH 2004. godine, neka od mjesta su imala prefiks “srpski” pa su tako bili Srpski Brod, Srpska Kostajnica itd.

Dio glavnog grada BiH koji je pripao RS-u najprije je bio nazvan Srpsko Sarajevo, a potom je preimenovan u Istočno Sarajevo. Isti je slučaj i s opštinom Ilidža koja je najprije bila Srpska Ilidža, a potom Istočna Ilidža. Dio Mostara je imao naziv Srpski Mostar, a potom je nazvan Istočni Mostar. Srpsko Goražde danas je Novo Goražde.

Donji Vakuf je u ratu najprije bio Srpski Donji Vakuf, a potom je 1994. godine dobio naziv Srbobran. Ova opština je prestala postojati potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma.

Najveću promjenu doživio je dio Ključa koji je pripao Republici Srpskoj pa je nakon Srpskog Ključa preimenovan u Ribnik, dok je Orašje, nakon što mu je trebao biti skinut prefiks “srpski” dobio ime Donji Žabar. Sanski Most u RS-u ne postoji i zove se Oštra Luka.

Neke promjene naziva vršene su i na području Federacije BiH. Tako je Gornji Vakuf danas Gornji Vakuf/Uskoplje, kako ga Hrvati zovu, dok je Prozoru dodat i naziv Rama. Izmjene su izvršene tokom rata i tako je ostalo do danas. Titov Drvar, kako je nazvan u čast Josipa Broza Tita, vratio je naziv u Drvar na samom početku rata.

Najzanimljiviji je naziv kantona u Hercegovini čiji je centar Livno. Neki ga i danas zovu Hercegbosanska županija, drugi kažu da je riječ o Livanjskom kantonu, dok međunarodna zajednica preferira naziv Kanton 10.

Članovi Bošnjačke akademije nauka i umjetnosti (BANU) upozorili su ranije kako se prekrajanjem geografskih imena u BiH vrši toponomicid te da su upravo promijenjena imena gradova, ulica, sela, naselja i drugih mjesta dokaz da je na području cijele naše zemlje izvršen genocid. Oni su analizirali promjene od nastanka države do modernog doba.